“Je moet er zijn om te weten waar je bent.” Veelzijdige interactieve bijeenkomst in Zeeuws-Vlaanderen
Op 30 mei vond een bijeenkomst van het kennistraject tegengaan energiearmoede en gezondheidsachterstanden plaats in Terneuzen. Naast workshops over de thematische aanpak was er ook breder aandacht voor initiatieven en achtergrondinformatie in de regio Zeeuws-Vlaanderen en over de grens.
Opening bijeenkomst
Burgemeester van Terneuzen Erik van Merrienboer opende de bijeenkomst in het iconische stadhuis van Terneuzen, waar het uitzicht vanuit de Burgerzaal de bijzondere ligging al duidelijk maakt. In deze zaal, met uitzicht over de Westerschelde en de vele schepen die de gemeente dagelijks passeren, merkte hij op: “Je moet er zijn om te weten waar je bent.” Aan de overkant ligt het spoor en Middelburg, Vlissingen en de rest van Nederland, terwijl Terneuzen met Hulst en Sluis de regio Zeeuws-Vlaanderen vormen. De burgemeester noemde het ook wel "het noordelijkste puntje van Vlaanderen."
Vanuit Binnenlandse Zaken en Koninkrijkrelaties vertelde programmamanager Saskia Franssen over het programma Regio's aan de grens. De grens vormt een kans, over de grens kan bijvoorbeeld een supermarkt liggen of een groot winkelcentrum, maar ook een uitdaging. Met de inwoners van de grensregio centraal, wordt gewerkt aan het verkleinen van de uitdagingen die een grens met zich meebrengt.
In deze bijzondere regio zijn er veel contrasten, met een sterk industrieel karakter in het havengebied in Terneuzen, maar ook de stranden in Sluis en de vestingstad Hulst.
De grote industrie, die je vanuit de Burgerzaal al ziet liggen, maakt het bij uitstek een plek waar transitie op het gebied van energie, water of duurzaamheid hoog op de agenda staat. Els Piqueur, die betrokken is bij het grensoverschrijdende NOVEX-gebied North Sea Port District gaf een toelichting op welke uitdagingen in dit gebied samenkomen. Leefbaarheid is daarbij een kernbegrip, waar door middel van acht thema’s niet alleen gewerkt wordt aan een agenda, maar ook aan de uitvoering van projecten voor een leefbare regio.
Geluk, ecosysteem en samenwerking
Van de Vlaamse journalist en documentairemaker Jan De Deken kregen de aanwezigen een inspirerend perspectief op geluk mee, langs de vragen “Maakt geld gelukkig?”, “Maakt werk gelukkig?” en ”Maakt vrijheid gelukkig?”. Hij concludeerde dat voor een gelukkig ecosysteem de nadruk moet liggen op een menselijke benadering waarin ruimte is voor elkaar en groei niet ten koste van iets of iemand wordt gerealiseerd.
De zienswijze dat je met elkaar verder komt is ook een groot onderdeel van Dress for succes. In Terneuzen is een lokale vestiging van dit initiatief, waar door middel van vrijwilligers en donaties samengewerkt wordt aan mensen een goede start geven op de arbeidsmarkt (of bij een sollicitatiegesprek). Ook hier geldt: als je samen aan de slag gaat, ga je vanzelf resultaat zien.
Veelzijdige workshops en gesprekken
Tijdens het middagdeel van het programma stonden verschillende workshops op de planning in de stad. In de eerste ronde gaf de workshop over de herstructurering van de binnenstad inzicht in de rol die een gemeente kan spelen in de communicatie naar de inwoners. Als ambtenaar snap je dat het aanpakken van een gebied tijd kan kosten, maar als inwoner kan je input geven en dan gebeurt er gevoelsmatig heel lang niks en blijft het stil. Daarom is in Terneuzen nu ook een projectbureau opgericht in de binnenstad, zodat mensen met vragen binnen kunnen lopen. De huizen in een deel van de binnenstad van Terneuzen horen bij de goedkoopste van Nederland, en zijn vaak toe aan verduurzaming. Maar er is ook wantrouwen en soms is er bij gemeentes onvoldoende capaciteit om goed toe te lichten en mee te helpen bij de zijn voor het aanvragen van subsidies.
In een parallelle sessie ging het gesprek over de succesvolle inzet van de Doorbraakmethode waarbij gezinnen met complexe, meervoudige problemen via de aanpak ‘1 gezin, 1 plan en 1 regisseur’ weer grip kunnen krijgen op hun leven. Aan de hand van een aantal casussen werd de kracht van de persoonlijke en integrale aanpak besproken.
Samenwerking en participatie
In de tweede ronde workshops was het mogelijk om een workshop rondom het thema kerngezond bij te wonen en er was een workshop dat met het thema energiearmoede centraal onder meer het bespaarhuisjein het stadhuis bezocht, dat als voorbeeld dient voor inwoners om te zien wat er allemaal mogelijk is bij het verduurzamen van je huis. Ook was er een workshop over participatie, over onder meer het sociaal platform Hoplr waarbij inwoners direct betrokken kunnen worden en ook met elkaar in verbinding worden gebracht.
In het werkbezoek van minister Hugo de Jonge op 15 mei aan Sluiskil werd een bord onthuld over het zogenoemde koppelgebied tussen de dorpskern en het industriegebied, op dit bord kunnen mensen ook zien hoe ze zelf ook mee kunnen denken over hun omgeving en zo wordt ingezet op vertegenwoordiging van de inwoners bij de vraagstukken waaraan wordt gewerkt.
De dag liet goed zien dat de bijzondere ligging van Zeeuws-Vlaanderen zowel opgaves met zich mee brengt als ook veel kansen biedt. Een tekenaar heeft de dag in tekeningen vastgelegd die goed laten zien waar de krachten volgens de sprekers en aanwezigen liggen. Bijvoorbeeld het betrekken van de inwoners bij lokale opgaves om zo ook te kijken wat er nodig is om gezondheidsachterstanden en energiearmoede tegen te gaan. Zeeuws-Vlaanderen biedt veel leerzame aanknopingspunten om verdere stappen te zetten hierop en laten zien dat samen gewerkt wordt aan een mooie en sterke regio, waar met elkaar wordt samengewerkt aan een goed toekomstperspectief.