Samenwerken aan regionale opgaven
In het programma Regio’s aan de grens is extra aandacht voor de grensregio’s, waar aan de ene kant de meeste kansen liggen voor grensoverschrijdende samenwerking, maar waar vaak ook de brede welvaart en leefbaarheid het sterkst onder druk staan. De nabijheid van de landsgrens is daar niet zozeer de oorzaak van, maar kan wel behulpzaam zijn om kansen te verkennen in de samenwerking met de buurlanden voor de ontwikkeling van het gebied. Grensoverschrijdende samenwerking is echter niet eenvoudig door verschillen in wet- en regelging en de wijze waarop overheden in Nederland en de buurlanden zijn georganiseerd.
Er wordt in dit programma samengewerkt tussen Rijk, regio en buurlanden om een brug te slaan tussen de regionale opgaven en instrumenten als het Volkshuisvestingsfonds, Impuls winkelgebieden en Regio Deals om deze opgaven aan te pakken.
| Definitie Brede welvaart: brede welvaart kan worden omschreven als het welzijn van inwoners in brede zin (vergelijkbaar met de Engelse term ‘well-being’). Het betreft alles wat mensen van waarde vinden (PBL/SCP/CPB 2017). Wat van waarde is, wordt daarbij breed opgevat: het gaat bijvoorbeeld om het kunnen voorzien in het levensonderhoud, gezondheid, veiligheid, persoonlijke ontplooiing en sociale contacten, maar ook om zaken waar om ideologische redenen waarde aan wordt gehecht zoals het behoud van biodiversiteit of rechten voor groepen inwoners waar iemand zelf niet toebehoort. Ook is er bij brede welvaart oog voor hoe het huidig welzijn van inwoners van een land of regio samenhangt met het welzijn van mensen buiten de regio (‘elders’) en het toekomstig welzijn binnen en buiten de regio (‘later’). Brede welvaart biedt dus een raamwerk, waarbij alle aspecten die belangrijk zijn voor het welzijn van mensen, zowel in het ‘hier en nu’ als ‘elders’ en ‘later’, in samenhang worden bekeken. Het formuleren van beleid dat brede welvaart wil bevorderen, gaat in wezen om het maken van afwegingen binnen dit raamwerk (Uit: Bevorderen van brede welvaart in de regio. PBL. Evenhuis, et al, 2020). |
Gemeenten werken aan programma’s om de leefbaarheid te verbeteren, gericht op onder meer werk, onderwijs, zorg en gezondheid. Door de complexiteit van deze vraagstukken, vanwege de grote schaal en vele facetten, kan de opgave de draagkracht van regio’s te boven gaan. Het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijkrelaties (BZK) is met verschillende regio’s aan de grens in gesprek over de behoefte van de regio’s als het om hun ontwikkeling gaat. Zo kunnen uitdagingen aangepakt worden. Bij de regeling lokale aanpak isolatie Nationaal Isolatieprogramma is er bijvoorbeeld extra geld per woning beschikbaar in grensgemeenten. Hier vind je een toelichting op de regeling en een overzicht van de bedoelde grensgemeenten.
Ook kijkt BZK hoe het Programma Regio’s aan de grens kan helpen bij de behoeftes van de grensregio's. Hierbij ligt de nadruk op wat er nodig is om kansen te verzilveren en opgaven effectief en integraal aan te pakken. Bijvoorbeeld door het grensoverschrijdende vervoer te verbeteren. Daardoor wordt werk, onderwijs en zorg aan de andere kant van de grens voor mensen bereikbaar en het versterkt de gehele Euregio sociaal en economisch.
Voor de ontwikkeling van de grensregio kan ook een Regio Deal helpen. Een Regio Deal is een overeenkomst tussen het Rijk en de regio waarbij in gelijkwaardig partnerschap geïnvesteerd wordt in de regionale ontwikkeling en het versterken van de brede welvaart in de regio. Hier vind je meer informatie over Regio Deals.
Daarnaast wordt er ook samengewerkt tussen Rijk en regio in NOVEX-gebieden. NOVEX-gebieden zijn aangewezen gebieden waar nationale opgaven in het fysieke domein dusdanig stapelen dat ordening en prioritering van verschillende nationale opgaven noodzakelijk is om tot de gewenste herbestemming en/of ingrijpende herinrichting te kunnen komen met behoud of versterking van de ruimtelijke kwaliteit. Hier vind je meer informatie over de NOVEX- gebieden.
Tot slot wordt er in Zeeland aan regionale opgaven gewerkt met het pakket Wind in de Zeilen. Pakket Wind in de Zeilen is een compensatiepakket voor het niet realiseren van de marinierskazerne in Vlissingen. Het pakket bevat maatregelen om op zowel economisch als sociaal gebied te investeren in Zeeland. Hier vind je meer informatie over pakket Wind in de Zeilen.